Maggie O’Farrell (1972) is een Noord-Ierse schrijfster. Ze debuteerde in 2001 met de roman After You’d Gone. Ze brak wereldwijd door in 2020 met het bejubelde Hamnet. Deze historische roman werd onder meer bekroond met de Women’s Prize for Fiction. Opvolger Het huwelijksportret, een indringende karakterschets van een jonge vrouw in de renaissance, verscheen in 2022.
Buitenbeentje
Lucrezia is de derde dochter van Cosimo de’ Medici, groothertog van Florence, en Eleonora van Toledo. Ze groeit op in een kroostrijk gezin in een statig palazzo in het Florence van de 16e eeuw. Zowel de jongens als de meisjes van het gezin genieten een goede opleiding. Ze krijgen les over de klassieke oudheid, maar ook muziek- en tekenonderricht. Lucrezia beschikt over een groot artistiek talent. Al op jonge leeftijd maakt ze prachtige tekeningen en schilderijen. Ze heeft een onuitputtelijke verbeeldingskracht en is zeer intelligent. Lucrezia gaat steeds haar eigen weg, ze is opstandig en ontpopt zich als het buitenbeentje van de familie. Ze voelt zich verwant met de tijger die haar vader in de kelders van het palazzo gevangenhoudt.
“Ze wist nog elk woord van wat de leraar de vorige week had verteld – zo werkte haar hoofd nu eenmaal. De woorden griften zich in haar geheugen, als een schoenafdruk in zachte modder die daarna opdroogde en hard werd, zodat de afdruk voor altijd bewaard bleef.”
Huwelijk
Het leven van Lucrezia verandert drastisch als haar oudere zus sterft. Haar vader beslist om haar uit te huwelijken aan Alfonso d’Este, de hertog van Ferrara. Op vijftienjarige leeftijd treedt Lucrezia met Alfonso in het huwelijk en verlaat ze Florence. Aanvankelijk geniet Lucrezia van de wittebroodsweken die ze samen met Alfonso en vertrouwelinge Emilia doorbrengt in een villa op het platteland. Ze ervaart er een vrijheid die ze in Florence nooit heeft gekend. Naarmate de tijd vordert leert ze haar echtgenoot kennen als een man met twee gezichten. Aan het hof van Ferrara is Lucrezia getuige van de spanningen tussen Alfonso en zijn familieleden. Ze maakt kennis met de barbaarse kant van haar echtgenoot en ontdekt gaandeweg dat haar taak er louter in bestaat om een erfgenaam te verwekken voor de hertog. Ze voelt zich steeds meer gevangen in haar huwelijk en wil niks liever dan terugkeren naar haar familie.
“Een hand pakt de hare vast. Hij is groot, met lange vingers en een warme handpalm. Ze vangt in de smalle opening tussen haar sluier en haar trouwkleed een glimp op van de pols; de rest wordt opgeslokt door stof. Zwarte haartjes groeien in één richting, bij de manchet vandaan, als een gewas waar een heersende wind overheen waait.”
Poëtische beschrijvingen
In Het huwelijksportret kiest O’Farrell niet voor een chronologische opbouw. Ze start het verhaal in een afgelegen jachthuis, waar Lucrezia tot het besef komt dat haar echtgenoot haar wil vermoorden. Vervolgens reist ze terug naar de kindertijd van Lucrezia. Doorheen het boek schakelt O’Farrell regelmatig tussen de verschillende fases in het leven van haar hoofdpersonage en bouwt ze de spanning gestaag op. De levendige scènes en de prachtige poëtische beschrijvingen van de Italiaanse landschappen, kerken en paleizen wekken de geschiedenis tot leven. O’Farrell biedt een gedetailleerde inkijk in het leven van een minder bekend historisch personage. Ze baseert zich in Het huwelijksportret op historische feiten, maar laat haar fantasie de vrije loop om de geschiedenis naar haar hand te zetten en een originele twist te geven.
“Ze loopt op zachte schoenen en in een golvend geel overkleed. Op haar hoofd een lichtblauw kapje, waar de zon zachte, onderzoekende pijlen op werpt; ze belanden op haar kruin, haar voorhoofd, als de streling van een tam dier.”
Betoverend portret
Maggie O’Farrell schreef met Het huwelijksportret een betoverend en tegelijk tragisch portret van de jonge Lucrezia de’ Medici. In haar historische roman strooit O’Farrell met zinderende scènes die de pracht en praal van het 16e-eeuwse Italië weten te vangen. Ze hanteert een bloemrijke taal en tovert prikkelende beelden uit haar pen die verwijzen naar de tegenstelling tussen vrijheid en gevangenschap. Het verhaal komt wat traag op gang, maar na verloop van tijd wordt het steeds moeilijker om het boek opzij te leggen. Het huwelijksportret is zowel een spannende pageturner als een poëtisch sprookje met een feministische boodschap. Het is een gelaagde en hartverscheurende roman, een boeiende mix van historische feiten en fictie.
“Kijk, daar heb je Lucrezia, een kleine gestalte in de hoek van een landschap met een rivier, een bos, een imposant stenen bouwwerk. Ze gaat voort over het open veld, door de donkere winternacht, ze holt en holt, zo hard ze kan, naar het beschermende bladerdak van de bomen.”
2022 – Nijgh & Van Ditmar – 431 blz. – Vertaling: Lidwien Liekmann en Tjadine Stheeman
Dank voor de tip!