Jeroen Theunissen (1977) is een Vlaamse romanschrijver en dichter. In 2004 verscheen zijn debuutroman De onzichtbare. Een jaar later volgde zijn eerste dichtbundel Thuisverlangen. Toen hij een jaar of twintig was vond Jeroen in een reiswinkel een kaart van Europa met langeafstandswandelingen op gemarkeerd. Het inspireerde hem vele jaren later tot een wandeling van zes maanden dwars door het Europese continent. Te voet trok hij van Zuidwest-Ierland naar de Bosporus. Ik = Cartograaf is het verslag van een wandeltocht, en zoveel meer dan dat.
Vlucht
Met Ik = cartograaf schreef Jeroen Theunissen een zeer persoonlijk verhaal. Hij kampt met angstaanvallen en voelt zich gevangen in z’n huwelijk. Dan beslist hij z’n vrouw en twee zonen achter te laten om te gaan wandelen. Een vlucht, zo noemt hij het zelf. Theunissen beschrijft de landschappen waar hij doorheen wandelt, duikt in het vaak duistere verleden van de bijzondere plekken waar hij langskomt en vertelt over de markante figuren die de geschiedenis van Europa hebben gekleurd.
“Kijkend naar de heuvels, wat schapen en enkele ruïneuze cottages voelde ik de opwinding van wie voor langere tijd vertrekt uit de wereld van carrièreplanning, efficiëntie, ondernemerschap en return on investment, op zoek naar eenzaamheid, nutteloosheid, traagheid en romantiek, wolkenvelden, mijmeringen en sterrenhemels, maar ik voelde ook de pijn en de schaamte van wie op de vlucht is.”
Reflectie
Meer dan een klassiek reisverslag is dit boek een eerlijk en meedogenloos zelfportret. Met z’n scherpe pen spaart Theunissen zichzelf niet, maar ook de mensen die hij onderweg ontmoet krijgen ervan langs. Je volgt de schrijver tijdens z’n moeizame zoektocht naar een eigen identiteit. Onderweg reflecteert hij niet alleen over zichzelf, maar ook over het verleden van Europa én over de problemen waar het continent vandaag mee kampt, zoals de klimaatverandering en de vluchtelingencrisis.
“Ik wil anders kijken, andere details waarnemen op een nieuw ritme, ik wil de aandacht terugwinnen die ik in mijn kamer voor een computerscherm voortdurend verloor, de aandacht die constant door een stroom informatie, belevenissen, stress en nonsens, ook door vrienden en familie, door zorgen maar ook door al het goede, gewoon dus door wat men meestal het leven noemt, werd opgeslorpt. Wandelen moet een onderzoek kunnen zijn, een vorm van reflectie.”
Verdwalende cartograaf
Jeroen Theunissen is een uiterst getalenteerd schrijver. Ik = cartograaf staat vol met rake zinnen en treffende observaties. Je volgt de continue gedachtestroom van een zoekende schrijver. Theunissen refereert weleens naar andere wandelboeken van auteurs als Henry David Thoreau en Rebecca Solnit, maar geeft het genre een geheel eigen twist. Ik = cartograaf is een krachtig staaltje literaire non-fictie. Het is een donker, pessimistisch boek dat weinig hoop biedt, een boek om traag te lezen en lang bij stil te staan. Eerlijk, bitter en cynisch, maar wel prachtig geschreven. Theunissen wisselt de stukken over z’n voetreis af met passages waarin hij beschrijft hoe hij een thuis probeert te scheppen voor z’n kinderen. Een slimme keuze die het boek net dat tikkeltje extra geeft.
“Ik hoop dat mijn zonen zichzelf verdwalende cartografen zullen mogen noemen. De weg van begin naar eind is erg direct. Af en toe een korte omweg heeft nog niemand geschaad.”
2022 – De Bezige Bij – 428 blz.